VUURSALAMANDER
Salamandra salamandra
Ik ben giftig!
De giftige huid van volwassen vuursalamanders zorgt ervoor dat ze weinig natuurlijke vijanden hebben. Als een roofdier een vuursalamander opeet (en dit overleeft), zal hij snel leren dat deze felgekleurde salamander niet eetbaar is. De bruine larven produceren nog geen gifstoffen en zijn daardoor kwetsbaar. Ze worden gegeten door kleine zoogdieren, vissen en vogels. De vuursalamander is een indicatorsoort, de aanwezigheid van deze dieren geeft bijvoorbeeld aan dat het goed gesteld is met de waterkwaliteit.
Eigenschappen van de vuursalamander
Leefgebied
De vuursalamander is één van de grootste salamander van Europa. Ze komen voor in Midden, Zuid- en Oost-Europa. In Nederland is de vuursalamander extreem zeldzaam Alleen in Zuid-Limburg zit nog een kleine populatie. De vuursalamander voelt zich thuis in heuvelachtig landschap met vochtige loofbossen. De aanwezigheid van beekjes, poelen of kleine riviertjes zijn noodzakelijk voor de larven. De volwassen dieren verblijven graag in vochtige, koele schuilplaatsen en leven uitsluitend op het land.
Ademen via je huid
De huid van salamanders is heel bijzonder. Ze kunnen namelijk ademen en drinken met hun huid. Dat komt omdat de huid niet waterdicht is. Om uitdroging te voorkomen leven deze amfibieën in een vochtige omgeving. Vuursalamanders hebben gifklieren. Deze zitten achter de kop en verspreid over de rug. Als ze zich bedreigd voelen door een roofdier, kunnen vuursalamanders gif richting hun belager spuiten. Ze doen dit zelden, omdat ze op hun felle kleuren vertrouwen.
Nachtactief
Vuursalamanders leven een teruggetrokken bestaan. Ze zitten graag verscholen in holen of onder stammen of stenen. ’s Nachts zijn de dieren actief vanaf een temperatuur boven de 6 tot 8°C. Ze gaan dan op jacht naar insecten en weekdieren. Bij de aanwezigheid van licht jagen vuursalamanders op beweging. Als het erg donker is gebruiken ze hun reuk om prooien op te sporen.
Eieren uitbroeden?
De paartijd van vuursalamanders valt tussen maart en oktober en vindt plaats op het land. De eieren worden in het lichaam uitgebroed en het vrouwtjes brengt volledig ontwikkelde larven ter wereld. Bij de geboorte zijn de jongen al 2,5 tot 3 cm groot. De larven blijven gemiddeld vier maanden in het water, waar ze ademen met behulp van kieuwen. Tijdens de metamorfose ontwikkelen ze longen en transformeren ze langzaamaan naar een volwassen salamander. Vuursalamander zijn pas geslachtsrijp rond de leeftijd van 5 jaar.
Adopteer de vuursalamander
GaiaZOO vindt dat het welzijn van de dieren altijd op de eerste plaats komt. Daarom leven de dieren in ruime, groene verblijven waarin zij hun natuurlijke gedrag kunnen vertonen. Om hun leven in GaiaZOO nóg uitdagender te maken, bieden we de dieren vanuit de giften van de dieradopties diverse vormen van gedragsverrijking aan.
Bedreiging
In Nederland wordt de vuursalamander bedreigd door een schimmelziekte. Deze schimmel, ook wel ‘Bsal’ genoemd, maakt de huid van de salamander kapot en dieren sterven kort na besmetting. Hierdoor is in korte tijd 99,9% van de Nederlandse populatie uitgeroeid. Ook in België en Duitsland is de aanwezigheid van Bsal vastgesteld.
In 2012 heeft RAVON overgebleven dieren uit het wild gehaald en in 2013 is een groot deel van deze “reservepopulatie” naar GaiaZOO verhuisd. Er wordt regelmatig onderzoek gedaan naar de aanwezigheid van de schimmel, zowel bij dieren in het wild, als bij de dieren in GaiaZOO. In de dierentuin zijn besmette salamanders goed te behandelen, maar in het wild is dit (nog) niet mogelijk. Belangrijk is dat de wilde populatie zo goed mogelijk beschermd wordt tegen de aanwezigheid van Bsal.
