De vorige blog stond vol met ‘vreemde vogels’ uit de Nederlandse natuur; van roodwang schildpadden en heilige ibissen tot halsband parkieten en mandarijneenden. Mensen haalden deze dieren hier naartoe om ze te houden als huisdier of siervogel. Op enig moment ontsnapten ze of werden ze losgelaten en kwamen ze in onze natuur terecht.
Een groot deel van de dieren die bewust of per ongeluk in de Nederlandse natuur terecht komen, overleeft hier echter niet. Bijvoorbeeld omdat het hier ’s winters te koud is voor hen. De Australische grasparkiet is daar een voorbeeld van. Net als de diersoorten die binnenkort in de grote “Vreemde Vogels Volière” van GaiaZOO te bewonderen zijn, werd de grasparkiet als huisdier naar Europa gehaald. Via Engeland en de Zoo van Antwerpen, werden rond 1850 ook de eerste grasparkieten in Nederland gehouden. In die tijd was de handel in vogels een ‘booming business’; per maand werden vele duizenden grasparkieten gekweekt en verhandeld. Zo ontstonden ook tal van verschillende kleuren grasparkieten. Met zoveel vogeltjes in kooitjes is het niet zo gek dat er af en toe een paar ontsnappen. De Nederlandse winter is echter te koud voor deze warmte minnende vogelsoort. Wist je trouwens dat grasparkieten echte groepsdieren zijn? Ze voelen zich dan ook erg ongelukkig als ze in hun eentje in een kooi zitten. Het beste kun je ze in een groepje met een even aantal houden.
GaiaZOO toont de grote groep grasparkieten niet in de volière met de echte ‘vreemde vogels’, maar in het zogenaamde Parkieten Paradijs: een volière met vijf andere Australische vogelsoorten. Zo voelen de grasparkieten zich hopelijk wat meer thuis in ons ‘koude kikkerlandje’. Net als de grasparkiet hebben ook de andere vijf soorten in het Parkieten Paradijs een ‘relatie met de mens’.
De zebravink, Australische kuifduif, manengans en diamant duif worden net als de grasparkiet veel als volièrevogel gehouden. Van zebravinken en diamant duiven ontstonden bijna 30 verschillende kleurvarianten door kweek in gevangenschap. De diamant duif leeft overigens al sinds 1868 bij mensen (dus al bijna net zo lang als de grasparkiet). Het is een leuk kleine duif, met witte stippen op zijn vleugels. De mannetjes gebruiken deze stippen om tijdens de balts een vrouwtje mee te verleiden. Bij zebravinken vormen mannetje en vrouwtje een koppel voor het leven. Om zijn vrouwtje en broedgebied te verdedigen maakt het mannetje sissende geluiden. Buiten het broedseizoen leven zebravinken net als grasparkieten in grote groepen. Zebravinken hebben een hele gevarieerde zang, waaraan de groepsgenoten elkaar kunnen herkennen. Deze mooie zang was voor mensen de belangrijkste reden om hen als kooivogel te houden.
Manenganzen en kuifduiven leven niet alleen buiten Australië dicht bij mensen, maar ze hebben binnen Australië ook geprofiteerd van menselijke activiteiten. Doordat mensen (sinds de komst van de Europeanen in Australië) meer weilanden maakten en meer zoetwater structuren aanlegden, konden deze twee vogelsoorten in aantal toenemen en zich verder verspreiden. De Australische kuifduif is een geliefde vogel omdat hij van die mooie kleuren en zo’n grappige kuif heeft. Ondanks hun bijzondere uiterlijk (gele gezichtsflappen) worden maskerkieviten nauwelijks als kooivogel gehouden. Toch hebben ook deze kieviten een relatie met de mens. Binnen Australië leven ze tegenwoordig namelijk regelmatig op vliegvelden. Omdat maskerkieviten hun nest en jongen fel verdedigen, vallen ze ook wel eens opstijgende en dalende vliegtuigen aan. Hun aanwezigheid in onze buurt wordt dus niet altijd op prijs gesteld…
Met de bouw van het Parkieten Paradijs wil GaiaZOO enkele thema’s verweven. Ten eerste staat de relatie tussen mens, dier en natuur en onze menselijke invloed daarop centraal. Enerzijds doen we dit door de directe relatie tussen mensen en hun huisdieren en volière vogels te visualiseren. Anderzijds brengt GaiaZOO in het Parkieten Paradijs een wereldomvattend probleem onder de aandacht. Want hoewel de link tussen het gebied Taiga, waarin het Parkieten Paradijs van GaiaZOO ligt, en Australië op het eerste oog ver te zoeken lijkt, kan die toch duidelijk gevonden worden. Hoe? In onze mobiele telefoons, laptops en tablets… Australië is namelijk één van de grootste producenten van het erts coltan, een belangrijke grondstof voor (o.a.) onze mobiele telefoons. Omdat wij (mensen in het westen) afhankelijk zijn geworden van deze apparaten, past het Parkieten Paradijs perfect in GaiaZOO – alles hangt met elkaar samen en wij zijn afhankelijk van de natuurlijke omgeving. We moeten de natuur echter wel ‘duurzaam gebruiken’ anders worden wij uiteindelijk zelf ook de dupe van ons verspillende gedrag. Wist je trouwens dat de gorilla’s in centraal Afrika dankzij de mijnbouw naar coltan ook moeten vrezen voor hun voortbestaan? Tijdens de gorillavoedering van GaiaZOO wordt hier ook naar verwezen en krijgen bezoekers een envelop mee waarin ze hun oude mobieltjes gratis kunnen opsturen om ze te laten recyclen.
Tot slot wil GaiaZOO in het Parkieten Paradijs tegemoet komen aan de wens van bezoekers om ‘dichter bij de dieren’ te kunnen komen. Onderzoek heeft uitgewezen dat dit vooral voor kinderen belangrijk is. Door dieren en de natuur van dichtbij te kunnen beleven, ontwikkelen kinderen zich tot sociale individuen, die respect hebben voor hun omgeving. Het Parkieten Paradijs is in tegenstelling tot de grote Vreemde Vogels volière dan ook wat kleinschaliger en intiemer opgezet, zodat de jeugdige bezoekers dicht bij de dieren kunnen zijn en een gevoel van geborgenheid ervaren. Maar pas op, want grasparkieten kunnen brutaal zijn en ze hebben scherpe snaveltjes…!
